Liceum

Ocenianie kształtujące

Dążymy do otrzymania certyfikatu SUS

Wraz z 1 września 2021 roku Rada Pedagogiczna naszej szkoły postanowiła wkroczyć na ścieżkę Oceniania Kształtującego. Tym samym aspirujemy do włączenia nas do klubu Szkół Uczących Się. Wszystko po to, aby nasza szkoła stale rozwijała się i dostosowywała do potrzeb naszych uczniów i do nas samych. Po to by stawała się lepszą szkołą. Mamy głęboką świadomość, że aby tak się stało czasami zmiany muszą zajść również w nas… Chcemy uczyć tak, aby sprawiało to przyjemność zarówno nam jak i naszym uczniom. Chcemy motywować nasze dzieci nie strasząc ich. Chcemy udowodnić, że świadomość celów i strategii uczenia się wpływa na cały proces edukacji. Dlatego rozpoczynamy dwuletni program po egidą Centrum Edukacji Obywatelskiej która działa w partnerstwie z Amerykańsko – Polską Fundacją Wolności. Pełna jego nazwa to – Całościowy Rozwój Szkoły 1 – Ocenianie Kształtujące. Z ramienia fundacji mamy opiekuna – pani Mirkę Rokicką. Wybraliśmy też liderów, którzy będą prowadzić nas przez cały proces – panią Małgorzatę Adamczyk i panią Małgorzatę Janeczko - Kobyłecką. Na naszym blogu będziemy na bieżąco przedstawiać kronikę wydarzeń dotyczącą Oceniania Kształtującego.    

Strategie oceniania kształtującego stosowane na lekcjach

Nauczyciel określa cele lekcji i formułuje je w języku zrozumiałym dla ucznia.

Nauczyciel przed przystąpieniem do planowania lekcji zastanawia się, jakie cele chce zrealizować z uczniami podczas lekcji. Określa też, co chce, aby uczniowie osiągnęli. Często cel, który stawia sobie nauczyciel, może być dla ucznia niejasny. Dlatego musi go tak sformułować, aby stał się on zrozumiały dla każdego dziecka. Pod koniec lekcji wraz z uczniami nauczyciel sprawdza, czy cel został osiągnięty.

Ustala wraz z uczniami kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy ucznia.

Uczeń musi wiedzieć, co dokładnie będzie podlegało ocenie. Nauczyciel sam lub wraz z uczniami ustala kryteria oceniania - co będzie brane pod uwagę przy ocenianiu (NaCoBeZu). Kryteria pomagają uczniom przygotować się do sprawdzianu oraz wykonać pracę tak, aby postawiony przez nauczyciela cel został zrealizowany. Nauczyciel konsekwentnie ocenia tylko to, co wcześniej zapowiedział.

Stosuje efektywną informację zwrotną.

Nauczyciel zamiast stawiać ocenę sumującą przekazuje uczniowi komentarz do jego pracy. Dobra informacja zwrotna zawsze powinna zawierać cztery elementy:

  • wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia,
  • odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia,
  • wskazówki, w jaki sposób uczeń powinien poprawić tę konkretną pracę,
  • wskazówki, w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej.

Informacja zwrotna musi być ściśle związana z kryteriami oceniania określonymi przed wykonaniem zadania (czyli z NaCoBeZu).  

Rozróżnia funkcje oceny sumującej i kształtującej.

Ocena sumująca ma znaczenie przy podsumowaniu wiedzy nabytej przez ucznia i zwykle ogranicza się do stopnia. Ocena kształtująca służy uczniowi do tego, aby uświadomił sobie, co zrobił dobrze, co źle i jak może poprawić swoją pracę. Towarzyszy ona i pomaga uczniowi w trakcie procesu uczenia się. W ocenianiu kształtującym rozdzielamy ocenę sumującą od kształtującej, uczeń otrzymuje mniej ocen (stopni), a częściej informację zwrotną od nauczyciela czy kolegi.

Buduje atmosferę uczenia się, pracując z uczniami i rodzicami.

Warto poświęcić czas na dyskusję o tym, jak uczniowie się uczą i co pomaga im się uczyć. Atmosfera sprzyjająca uczeniu się przejawia się większym poczuciem własnej wartości uczniów, zaangażowaniem w proces uczenia się, samodzielnością, umiejętnością współpracy oraz świadomym i odpowiedzialnym uczeniem się. Rodzice są partnerami i pomocnikami nauczyciela w nauczaniu swoich dzieci.

Potrafi zadawać pytania angażujące ucznia w lekcję.

Zadawanie pytań w ocenianiu kształtującym polega na włączaniu wszystkich uczniów w myślenie nad rozwiązywaniem problemu postawionego przez nauczyciela. Ma temu służyć m.in.:

  • wydłużenie czasu oczekiwania na odpowiedź ucznia,
  • kierowanie przez nauczyciela pytania do wszystkich uczniów, a nie tylko do zgłaszających się,
  • poszukiwanie w parach odpowiedzi na pytania nauczyciela,
  • zadawanie uczniom pytań „otwartych”.   

Wprowadza samoocenę i ocenę koleżeńską.

Uczniowie – na podstawie podanych kryteriów oceniania – wzajemnie recenzują swoje prace, dają sobie wzajemnie wskazówki, jak je poprawić. Ma to dwojaki sens: z jednej strony dobrze rozumieją kolegę, którego pracę sprawdzają, gdyż przed chwilą wykonywali to samo zadanie, a z drugiej – uczą się od swojego kolegi: ustalania kryteriów oceniania (co oceniam?)                         
Jeśli uczeń sam potrafi ocenić, ile się nauczył i co jeszcze musi zrobić, aby osiągnąć wyznaczony cel, to pomaga mu to w procesie uczenia się i czyni z niego aktywnego i odpowiedzialnego uczestnika tego procesu.